فشار خون نیرویی است که خون بر روی دیواره رگها اعمال میکند. هر بار که قلب میتپد، خون را به درون شریانها تلمبه میکندو این باعث ایجاد فشار خون میشود.
منظور از فشار خون بالا چیست؟
بهطور کلی فشار خون ۸۰-۱۲۰ میزان فشار خون طبیعی برای اکثر افراد محسوب میشود. فشار خون بالاتر از ۱۰۰- ۱۴۰ برای بالغین غیرطبیعی محسوب میشود و در نتیجه آن خطر بروز بیماریهای قلبی-عروقی افزایش پیدا میکند.
علل
معمولا ناشناخته است. تعداد کمی از موارد در اثر مشکلات زیر ایجاد میشوند:
– بیماری مزمن کلیه
– تنگی و گرفتگی عروق
– سن بالای ۶۰ سال
– چاقی، سیگار کشیدن، استرس
– وابستگی به الکل
– رژیم غذایی حاوی نمک یا چربی اشباع شده زیاد
– کم تحرکی
– ارث
علایم شایع
معمولا علامتی وجود ندارد مگر این که بیماری شدید باشد.
علایم زیر مربوط به بالا رفتن فشار خون به طور بحرانی هستند.
– سردرد، خواب آلودگی، گیجی
– کرختی و مور مور شدن دستها و پاها
– سرفه خونی، خونریزی از بینی
– تنگی نفس شدید
عوارض
– سکته مغزی
– حمله قلبی
– نارسایی کلیه
– عوارض چشمی
برای داشتن زندگی سالم با وجود بیماری فشار خون بالا علاوه بر مصرف دارو، رعایت موارد زیر ضروری است:
اغلب افرادی که فشار خون بالا دارند دارای اضافه وزن نیز می باشند، بنابراین توصیه میشود که :
– از گوشتهای چرب و پیه و کره و لبنیات پرچرب پرهیز نموده و به جای آن از گوشت مرغ و ماهی که چربی اشباع شده کمتری نسبت به گوشت قرمز دارند استفاده نمایید.
– سعی نمایید از غذاهای کم نمک استفاده کنید و یا حداقل سر سفره به غذای خود نمک اضافه ننمایید.
– به جای استفاده از روغن نباتی جامد، روغن حیوانی، دنبه و کره، از روغنهای مایع مانند آفتابگردان و زیتون استفاده نمایید.
– مصرف میوهها و آب آنها را (به شرط اینکه خود تهیه کرده باشید) افزایش دهید بهخصوص: زردآلو، موز، طالبی، آلوزرد، میوه های خشک مثل آلو و کشمش.
غذاهایی که باید از آنها پرهیز نمایید
گوشت های دودی و نمک سود، ماهی دودی شور و کنسرو شده، آجیل شور، سوسیس و کالباس، شیرینیهای میوهای و خامهای، سبزیهای کنسرو شده، رب گوجه فرنگی، زیتون شور، خیار شور، و هر نوع شوری، پنیرهای شور، دوغ پرنمک، کشک، کره شور، سوپهای پودری و آماده، نانهای نمک دار، بیسکویت، جوش شیرین، خردل، سس گوجه فرنگی، ترد کننده های گوشت، پودر شربت و شکلات.
– از استعمال دخانیات جداً بپرهیزید.
– سعی کنید عصبانی نشوید، به خود مسلط باشید و از رفتن به محیط های ناآرام، شلوغ و یا جاهایی که فکر میکنید شما را ناراحت می کند اجتناب ورزید.
– چنانچه عصبانی شدید، چند نفس بلند بکشید و به خود یادآوری نمایید که سلامتی شما مهمتر است.
– چنانچه وزن اضافی دارید به تدریج وزن خود را با رژیم غذایی مناسب و ورزش منظم کاهش دهید.
– در برنامه روزانه خود حتما زمانی را جهت ورزش اختصاص دهید. (حداقل ۳۰ دقیقه و به طور منظم و در روزهای مشخص)
– سعی کنید دستگاه فشارسنج تهیه نموده و یکی از اعضاء خانوادهتان طرز کار با آن را فرا گیرد.
– داروهای خود را به موقع مصرف نمایید و از قطع، کاهش و یا افزایش آن بدون مشورت با پزشک خود جداً خودداری نمایید.
– قرار ملاقات با پزشک خود را فراموش نکنید.
– مطمئن شوید که پدر و مادر، برادران، خواهران، بچه ها فشار خون خود را مرتبا چک میکنند.
– در هر حال سرزنده به زندگی ادامه دهید و شاداب باشید.
نکات آموزشی داروهای مصرفی خانواده در رابطه با بیماری فشار خون بالا
آتنولول و کاپتوپریل
- دارو را هر روز سر ساعت معینی بخورید. معمولاً بهتر است دارو را صبح پیش از صبحانه مصرف کنید تا فراموشش نکنید.
– هر روز پیش از خوردن آتنولول نبضتان را بشمارید. اگر زیر ۵۰ در دقیقه بود پیش از خوردن داروی آن روز، با پزشکتان مشورت کنید. هیچگاه بیشتر ازمقدار تجویز شده مصرف نکنید. از دستورات پزشکتان به دقت پیروی کنید. (یا اگر علائم افت فشار را داشتید)
– از وضعیت خوابیده به نشسته یا ایستاده و یا از حالت نشسته بهایستاده آرام تغییر وضعیت دهید تا دچار سرگیجه، سیاهی رفتن چشم یا غشنشوید.
ـ هیچ یک از نوبتهای مصرف این دارو نباید فراموش شود و قطع ناگهانی آن بسیار خطرناک است.
ـ این دارو، زیادی فشار خون را درمان نمیکند، بلکه آن را کنترل مینماید. مصرف آن ممکن است تا پایان عمر ضروری باشد.
ـ مصرف دارو، حتی در صورت احساس بهبودی، باید ادامه یابد.
ـ در صورتی که یک نوبت مصرف دارو فراموش شود، به محض به یاد آوردن آننوبت باید مصرف شود، ولی اگر تا زمان مصرف نوبت بعدی ۴ ساعت باقیمانده باشد، از مصرف آن نوبت خودداری شود و مقدار مصرف بعدی نیز دو برابر نگردد. برای روزهای تعطیل مقدار کافی دارو در دسترس داشتهباشید.-آتنولول را دور از دسترس کودکان، و دور از گرما، نور مستقیم، و حرارت مرطوب نگه دارید. (در این شرایط آتنولول فاسد میشود)
واحد ارتقاء سلامت بیمارستان قائم (عج)